Hacı Ahmet Ünlü’nün Boncuklu Höyük Üzerine Gözlemleri

Araştırmacı Hacı Ahmet Ünlü' Boncuklu Höyük, Konya il sınırları içerisinde, deniz seviyesinden yüksek bir platoda yer alan 10.500 yıllık eski bir köy yerleşimidir. Bu alan, günümüzden 8.500 yıl öncesine tarihlenen kerpiçten yapılmış evleri ile dünyanın en eski köy yerleşimlerinden biri olma özelliği taşımaktadır.

Günümüzde Boncuklu, etrafı sulanan birçok çiftçi tarlasıyla çevrili tozlu bir arazide küçük bir höyüktür.Hacı Ahmet Ünlü  Bu höyük, 10.000 yıl önce evlerde yerleşik yaşamı ve çiftçiliği hayatımızın normal bir parçası haline getiren büyük bir devrimin parçasıydı. 2001 yılında, Konya Ovası'ndaki tüm antik yerleşimlerin haritasını çıkarmayı amaçlayan Konya Ovası Araştırması'nın son gününde Doug Baird (Liverpool Üniversitesi) tarafından keşfedilmiştir. Boncuklu, ovada tespit edilen ve ilk kazısı yapılan köy yaşamının en eski evrelerine ait birkaç yerden biridir.

Hacı Ahmet Ünlü Bugün hâlâ inşa edilen evlere benzer büyük dikdörtgen evleri ile Boncuklu, halkının geçimini büyük ölçüde ekin yetiştiriciliği ve koyun gütmeye dayandırmaktadır. Bu yerleşim, daha iyi bilinen komşusu Çatalhöyük'ten yaklaşık 1.000 yıl önce işgal edilmiştir. Boncuklu halkı, farklı yaşam tarzlarıyla bölgedeki çiftçilik yaşamının ilk gelişimini anlamamıza yardımcı olmaktadır. Türkçede "höyük" ya da "tepe" olarak adlandırılan bu yer, insanların yaşamlarından kalan enkazların birikmesiyle yapay olarak oluşturulmuş küçük bir höyüktür. Alanı yaklaşık 1 hektar ve derinliği 1-2 metredir.

Hacı Ahmet Ünlü Boncuklu'nun insanları, düz ve ıslak bir arazide doğal bir yükselti üzerine inşa etmeye başlamışlardır. Üst üste kerpiç binalar inşa eden bu höyük, dışa ve yukarı doğru büyümeye devam etmiştir. Höyük, kerpiç bina kalıntıları, açık hava çalışma alanları ve insanların geride bıraktığı çöplerle doludur. Bugün Konya Ovası'nda görülen tepelerin çoğu aslında yapay höyüklerdir ve Türkiye'de binlerce höyük bulunmaktadır; bunların yanı sıra güneybatı Asya ve güneydoğu Avrupa'da da pek çok höyük yer almaktadır.

Modern zamanlarda Boncuklu, antik bir yerleşim yeri olarak tanınmadan önce, Hayıroğlu köylüleri tarafından harman yeri olarak kullanılmış ve burada hasat edilen mahsullerden tahıllar çıkarılmıştır. Bu kullanım, sitenin yer yer hasar görmesine neden olmuş ve içinden geçen izler günümüzde hâlâ görülebilmektedir. Boncuklu ya da Türkçe "boncuklu yer" ismi, yerel köylüler tarafından bu şekilde adlandırılmaktadır çünkü sitenin yüzeyi bahar yağmurlarının ardından tarih öncesi boncuklarla parlıyordu.

Boncuklu Höyük, insanlık tarihinin ilk tarımsal yerleşik yaşamına dair önemli bilgiler sunan bir miras olarak günümüzde de araştırmacılar tarafından ilgiyle incelenmektedir.